استرس یک واکنش ذهنی و جسمی در برابر تجربیات زندگی می باشد و در هر زمان ممکن است برای فرد اتفاق
بیفتد. هر مسئله و موضوعی مانند کار، خانواده، شرایط محیطی و مسائل جدی می تواند باعث بروز استرس
شود. در این مقاله قصد داریم تا تأثیرات مختلف استرس را بر روی اعضای بدن بیان کنیم.
هنگام بروز استرس علائمی مشاهده می شود که این علائم شامل:
• افسردگی
• اضطراب
• سردرد
• بی خوابی
• بی قراری و کلافگی
• افزایش ضربان قلب
• تهوع و اسهال
استرس می تواند به سلامت روح و جسم انسان، آسیب های جدی و جبران ناپذیری را وارد کند.
استرس خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد. زیرا فرد در زمان استرس قند خون بسیاری تولید می کند که این امر سبب افزایش انرژی می شود. در زمان استرس بدن قادر به دفع گلوکز اضافی نخواهد بود، از این رو خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را بالا می برد. از طرفی استرس باعث افزایش ضربان قلب و تنفس های تند پی در پی میشود که بر روی سیستم گوارش بدن تاثیر می گذارد و فرد در این هنگام با افزایش اسید معده، دچار رفلاکس معده می شود. همچنین استرس خطر رشد باکتری ها در معده را نیز افزایش می دهد و به حرکت غذاها در بدن تأثیر می گذارد که ممکن است باعث بروز یبوست و اسهال شود. از طرفی می تواند مشکلات متعددی مانند حالت تهوع، استفراغ و یا دل پیچه را ایجاد کند.
عضلات، ستون اعضای بدن هستند که بدن را از آسیبهای احتمالی حفظ میکنند. در هنگام استرس قدرت عضلات بسیار کاهش پیدا میکند و اگر استرس ادامه داشته باشد، عضلات آرامش خود را از دست داده و این ضعف باعث ایجاد سردرد، کتف درد، شانه درد میشود و در برخی مواقع درد کل بدن را درگیر می کند.
هورمون استرس سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند و بدن افرادی که دچار استرس میشوند، در برابر عفونت ها ضعیفتر عمل می کند و همچنین زمان بهبودی و نقاهت بیماری بسیار طولانی می شود.
در زمان استرس نفس کشیدن فرد بسیار سخت و سریع می شود. در این هنگام اکسیژن بسیار سخت در خون توزیع شود و اگر فرد با مشکلات تنفسی روبرو باشد، می تواند این معضل را بدتر کند. در زمان استرس ضربان قلب بسیار تند می شود و همین امر انتقال اکسیژن به عضلات را بسیار کاهش می دهد و در رگهای خونی تأثیر می گذارد. از این رو فرد دیگر قادر به انجام فعالیت نمی باشد. از طرفی فشار خون نیز بالا می رود و اگر این امر به صورت پیوسته ادامه داشته باشد، عملکرد قلب را سخت می کند و موجب خطرات حمله قلبی در فرد می شود.
استرس می تواند هم خانم ها و هم آقایان را درگیر کند. استرس اگر ادامه دار باشد می تواند سطح هورمون تستوسترون را به صورت ناگهانی کاهش دهد و این امر باعث کاهش تولید اسپرم در آقایان می شود. از طرفی می تواند افزایش ابتلا به عفونت مردانه را افزایش دهد. استرس در خانم ها باعث می شود تا چرخه قاعدگی به هم بریزد و باعث ایجاد پریودهای نامنظم، شدید و یا دردناک شود. از طرف یائسگی در بانوان را جلو می اندازد.
استرس موجب ریزش بیش از حد موها می شود. از طرفی استرس برای پوست نیز مضر است و باعث ایجاد مشکلات پوستی و چین و چروک و افتادگی می شود.
استرس به طور معمول اثرات بسیار زیادی را بر روی مغز می گذارد. در ادامه به بررسی برخی از آنها می پردازیم.
استرس باعث ایجاد تغییراتی در مغز به شود و این تغییرات فرد را دچار بیماری های روحی از قبیل خشم، پرخاشگری و تندخویی می کند. از طرفی استرس می تواند در افزایش اختلالات مغزی مانند افسردگی، اختلالات عاطفی و روحی بسیار موثر باشد. اثرات استرس سلولهای مغزی را هم درگیر میکند و باعث می شود که مغز مانند قبل به صورت طبیعی کار نکند. در هنگام استرس هورمونی به نام ملین بیش از حد تولید می شود. این هورمون باعث میشود تا در قسمت های خاصی از مغز فرد تعهد ارتباطی خود را به طور کامل از دست بدهد.
محققان دریافتند که استرس باعث ایجاد تغییراتی در ساختار مغز می شود و با افزایش استرس و افزایش هورمون ملین، تعادل مغز به طور کامل از بین می رود. همچنین باعث می شود تا قسمت سفید مغز نتواند تبادل اطلاعات را انجام دهد و باعث تغییرات غیرطبیعی در مغز می شود.
وجود استرس باعث از بین رفتن نورون ها در هیپوتالاموس می شود. هیپوتالاموس قسمتی مهم مغز می باشد که به طور مستقیم با حافظه ارتباط دارد و یادگیری ما به آن قسمت وابسته است. محققان دریافتند که بیش از ۲۰ دقیقه استرس، سلولهای مغز را از بین می برد.
استرس میتواند به مرور زمان باعث کوچک شدن مغز شود و این امر میتواند در تنظیم احساسات، متابولیسم و خصوصاً حافظه نقش مهمی داشته باشد استرس تاثیر زیادی بر روی حافظه دارد و می تواند باعث مشکلاتی در این زمینه شود. استرس سبب افزایش هورمون کورتیزول می شود که این هورمون حافظه کوتاه مدت شما درگیر می کند.